Các triệu chứng tổn thương não sau nhồi máu cơ tim

Suy giảm nhận thức là bất kỳ sự “mất đi” nào của trí thông minh bao gồm các chức năng của não như trí nhớ, sự chú ý, ngôn ngữ, phán đoán, suy luận và hiểu biết. Suy giảm nhận thức có thể nghiêm trọng, giống như bệnh Alzheimer và hoặc suy giảm nhận thức nhẹ đi kèm với quá trình lão hóa. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến suy giảm nhận thức, nhưng tất cả các nguyên nhân đều do tổn thương các tế bào não được gọi là tế bào thần kinh.

Nhồi máu cơ tim là tình trạng giảm lưu lượng máu qua các động mạch cung cấp cho cơ tim. Khi tim của bạn không được cung cấp đủ máu, nó sẽ không nhận được đủ lượng oxy do máu mang theo, do đó các tế bào cơ tim sẽ bị tổn thương và có thể chết. Ngoài ra, khi bạn đang bị đau tim, tim của bạn không bơm máu đến các phần còn lại của cơ thể.

Cơn đau tim cấp làm mất oxy của cơ thể khiến các triệu chứng thường gặp của đau tim như khó thở và chóng mặt. Một loại tế bào cơ thể khác cần được cung cấp máu và oxy liên tục là các tế bào não, được gọi là tế bào thần kinh. Tổn thương tế bào thần kinh bắt đầu xảy ra nhanh chóng nếu lưu lượng máu giảm, có thể xảy ra trong cơn đau tim. Các nghiên cứu gần đây cho thấy, khoảng một nửa số người bị đau tim có lượng máu đến não bị giảm đến mức gây ra một số tình trạng suy giảm nhận thức.

Trở lại năm 2011, một nghiên cứu được báo cáo trên Tạp chí Tim mạch Hoa Kỳ cho thấy trong số 772 bệnh nhân bị nhồi máu cơ tim và được kiểm tra chức năng nhận thức một tháng sau đó, chỉ khoảng 45% có kết quả kiểm tra nhận thức bình thường. Khoảng 30% bị suy giảm nhận thức nhẹ và 25% bị suy giảm chức năng trung bình đến nặng. Các tác giả của nghiên cứu kết luận rằng suy giảm nhận thức sau nhồi máu cơ tim có thể là một vấn đề phổ biến và đề nghị rằng bệnh nhân cần được hỗ trợ và giúp đỡ sau khi về nhà và họ cần tham gia vào một chương trình phục hồi chức năng tim.

Vào năm 2019, một trong những nghiên cứu lớn nhất về suy giảm nhận thức sau khi chẩn đoán bệnh mạch vành đã được công bố trên Tạp chí của Trường Cao đẳng Tim mạch Hoa Kỳ . Nó bao gồm gần 8000 bệnh nhân. Những bệnh nhân này không bị sa sút trí tuệ trước khi được chẩn đoán bệnh tim. Trong khoảng thời gian 12 năm, họ đã được kiểm tra về trí nhớ, ngôn ngữ và kiến ​​thức về hoàn cảnh hiện tại. Những bệnh nhân được chẩn đoán là nhồi máu cơ tim đã bị suy giảm đáng kể trong cả ba bài kiểm tra trong suốt 12 năm. Các tác giả của nghiên cứu này kết luận rằng suy giảm nhận thức sau nhồi máu cơ tim là phổ biến và có thể do giảm lưu lượng máu. Họ gợi ý rằng cách tốt nhất để ngăn ngừa loại suy giảm này là ngăn ngừa bệnh tim.

Gần đây nhất, trong một nghiên cứu được trình bày tại cuộc họp năm 2022 của Đại học Tim mạch Hoa Kỳ , các nhà nghiên cứu đã chỉ ra bằng chứng tích lũy về mối liên hệ giữa nhồi máu cơ tim và suy giảm nhận thức. Nghiên cứu này cho thấy tỷ lệ suy giảm nhận thức cao ở những bệnh nhân sau cơn đau tim cấp .

Các nhà nghiên cứu đã kiểm tra 220 bệnh nhân bằng một bài kiểm tra nhận thức được gọi là “bài kiểm tra nhỏ về trạng thái tâm thần”. Họ đã thử nghiệm khi bắt đầu nghiên cứu và sáu tháng sau đó. Theo một cuộc kiểm tra về tâm thần, 40 đến 41 phần trăm bệnh nhân bị suy giảm nhận thức ngay sau cơn đau tim cấp. Sau sáu tháng, tỷ lệ suy giảm nhận thức giảm xuống từ 33 đến 34 phần trăm. Các tác giả của nghiên cứu này kết luận rằng suy giảm nhận thức sau cơn đau tim cấp có thể là tạm thời hoặc vĩnh viễn và bệnh nhân sau cơn đau tim nên được kiểm tra thường xuyên để tìm bất kỳ dấu hiệu suy giảm nhận thức nào.

Bản thân bạn có thể nhận thấy các triệu chứng của suy giảm nhận thức, nhưng bạn bè hoặc người thân sẽ nhận thấy các dấu hiệu cảnh báo thường xuyên hơn. Những dấu hiệu và triệu chứng này có thể xuất hiện và biến mất lúc đầu, vì vậy điều quan trọng là phải trao đổi với bác sĩ của bạn về chúng. Các triệu chứng có thể bao gồm:

• Khó nhớ
• Hỏi đi hỏi lại những câu hỏi giống nhau
• Kể đi kể lại những câu chuyện giống nhau
• Khó khăn khi tìm hiểu thông tin mới
• Khó tập trung để theo dõi một cuộc trò chuyện, cuốn sách hoặc bộ phim
• Gặp khó khăn khi tìm đúng từ khi nói hoặc mất khả năng suy nghĩ khi nói
• Dễ trở nên bối rối và kích động
• Gặp phải các khó khăn khi thực hiện các thao tác đơn giản

Tất cả những điều bạn làm cho sức khỏe tim mạch cũng sẽ giúp bảo vệ não của bạn trước hoặc sau nhồi máu cơ tim. Thay đổi lối sống giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim và suy giảm nhận thức bao gồm:

• Hoạt động thể chất thường xuyên
• Ngủ đúng giấc, ít nhất bảy giờ mỗi đêm
• Có các biện pháp thư giãn để giảm căng thẳng
• Chế độ ăn Địa Trung Hải, ít chất béo bão hòa và có ngũ cốc nguyên hạt, trái cây, rau và cá
• Hạn chế sử dụng rượu
• Không hút thuốc
• Duy trì cân nặng hợp lý

Trao đổi với bác sĩ để kiểm soát lượng đường trong máu, huyết áp và cholesterol. Nếu bạn bị ngưng thở khi ngủ, hãy kiểm soát nó. Bạn cũng có thể bảo vệ não của mình bằng cách xây dựng khả năng phục hồi nhận thức. Bạn càng tập thể dục nhiều hơn cho não bằng cách thực hiện các câu đố hoặc học các hoạt động mới đòi hỏi suy nghĩ và trí nhớ để tránh suy giảm nhận thức.

Nguồn: University Healthnews

Biên dịch: Ds. Lư Nguyễn Cẩm San