Công dụng và bài thuốc từ cây củ nâu

Cây củ nâu là một loại dây leo có thân nhẵn, gốc mọc nhiều gai, lá củ nâu mọc cách gốc, mọc đôi ở phần ngọn, hoa củ nâu mọc thành bông. Đối với phần củ thì được nằm trên mặt đất, vỏ củ sần sùi, xám nâu, thịt đỏ hoặc có màu hơi trắng. 

Củ nâu là loài cây có nhựa màu đỏ đặc trưng thường được dùng để nhuộm vải

Ngoài ra, củ nâu còn có nhiều loại khác chẳng hạn như sau:

• Cây củ nâu có sọc đỏ: Đây là loại củ có màu xám vàng nhạt, vỏ củ nhẵn mịn, phần nhựa bên trong có màu đỏ nhạt và được sử dụng nhiều trong việc nhuộm vải.
• Cây củ nâu dọc trai hoặc cây củ nâu dọc dựa: Đây là loại củ nâu có đặc điểm trên củ có vết nứt, màu nâu xám nhạt, nhựa củ nâu sẽ đỏ đậm hơn đỏ dọc.
• Cây củ nâu trắng hay củ nâu tẻ: Đối với loại này thì vỏ củ nâu có xuất hiện rãnh, màu nâu đỏ, có nhựa màu vàng hơi ngả hồng. Do vậy, khi bạn sử dụng loại củ nâu trắng để nhuộm lần đầu tiên rồi sau đó mới nhuộm sang màu đậm hơn.

Thông thường, người ta sẽ hái cây củ nâu ở những vùng đất hoang ven rừng, nhiều nhất là ở những khu vực chẳng hạn như Lào Cai, Bắc Ninh, Bắc Giang, Thái Nguyên, Hà Tây,... Ngoài ra, nhiều người còn thử nghiệm trồng cây củ nâu non và để chúng leo lên trên thân của cây khác rồi sau đó thu hoạch.

Thu hái và chế biến cây củ nâu để sử dụng

Cách chế biến

Sau khi đã thu hái cây củ nâu thì đem về rửa sạch với nước vì củ nâu có rất nhiều bụi bẩn bám vào thân củ. Tiếp đến, để cây củ nâu cho ráo nước rồi có thể bảo quản để dùng tươi hoặc phơi khô dùng dần.

Để uống được củ nâu thì bạn nên mài củ, nghiền mịn hoặc thái lát để nấu uống. Mỗi lần uống chỉ nên dùng 3 đến 9 gam mỗi ngày.

Lúc trước, cây củ nâu được người Việt Nam sử dụng nhiều với mục đích là nhuộm vải quần áo. Tuy nhiên, hiện nay thì cây củ nâu không còn được sử dụng phổ biến cho việc nhuộm đồ mà thay vào đó loại củ này được Đông Y tận dụng để điều trị bệnh.

Củ nâu được sử dụng làm vị thuốc trong nhiều bài thuốc trị bệnh

Một số bệnh mà cây củ nâu có thể hỗ trợ điều trị như chỉ thống, lý khí, hoạt huyết, chống viêm nhiễm. Ngoài ra, cây củ nâu còn điều trị chứng băng huyết, đau bụng dưới, chặn máu, mụn nhọt, ngoại xuất huyết, đau xương khớp, kinh không đều,...

Bên cạnh đó, trong cây củ nâu có chứa hoạt chất etanol với khả năng chống oxy hóa và kháng khuẩn hiệu quả. Theo một số thí nghiệm trên thỏ và chó đã chứng minh được rằng cây củ nâu có công dụng cầm máu nhanh từ 85% - 96%.

Củ nâu không chỉ có những công dụng tuyệt vời trong đời sống và sức khỏe mà nó còn được chế tạo thành những bài thuốc quý như sau:

Bài thuốc chữa chảy máu mũi

Cây củ nâu được biết đến bởi nhiều công dụng tuyệt vời, trong đó phải kể đến bài thuốc chữa chảy máu mũi. Chảy máu mũi là trường hợp thường thấy ở hầu hết các độ tuổi. Tuy việc chảy máu mũi không gây tổn hại nhiều cho sức khỏe nhưng nếu không điều trị kịp thời sẽ dẫn đến mất máu và nhiều rủi ro khác. 

Củ nâu có tác dụng điều trị bệnh chảy máu mũi

Có rất nhiều cách để ngăn chặn việc chảy máu mũi, trong đó việc sử dụng cây củ nâu để khắc phục là phương pháp nhân gian được nhiều người biết đến. Bởi cây củ nâu không chỉ dễ tìm mà cách thực hiện cũng nhanh và đem lại hiệu quả nhanh chóng.

Cách thực hiện:

• Trước tiên, bạn cần có bã củ nâu đem đi tán nhuyễn và sau đó pha cùng với 3g nước cơm.
• Sau đó, khuấy đều hỗn hợp và uống khoảng 3 đến 4 lần/ngày để cải thiện tình trạng bệnh hiệu quả.

Bài thuốc cây củ nâu chữa kiết lỵ, tiêu chảy

Kiết lỵ, tiêu chảy là một trong những căn bệnh gây mất sức và mất nước, khiến sức khỏe con người trở nên giảm sút và cực kỳ mệt mỏi, nếu không ngăn ngừa kịp thời có thể dẫn đến tử vong. Trong đó, cây củ nâu chính là một trong những phương pháp chữa bệnh kiết lỵ, tiêu chảy một cách an toàn và đảm bảo. 

Chữa kiết lỵ, tiêu chảy hiệu quả với bài thuốc từ củ nâu

Có 2 bài thuốc nhân gian được sử dụng rộng rãi để chữa kiết lỵ và tiêu chảy gồm:

Cách thực hiện bài thuốc 1:

• Đầu tiên nguyên liệu cần có gồm lá sim, lá lấu và lá củ nâu, mỗi vị là 20g
• Tiếp đến, đem sắc nhỏ những nguyên liệu trên cho nước vào và đun sôi để lấy nước uống.
• Kiên trì uống mỗi ngày 1 thang thuốc sẽ thấy được hiệu quả rõ rệt.

Cách thực hiện bài thuốc 2:

• Đầu tiên cần chuẩn bị nguyên liệu là củ nâu đã được thái mỏng hoặc được phơi khô.
• Mỗi lần khi muốn sử dụng thì dùng từ 10 đến 20g củ nâu đã được sơ chế như trên đem sắc với một lượng nước vừa đủ
• Chia lượng nước trên thành 2 hoặc 3 lần để uống và dùng hết trong ngày.

Bài thuốc chữa đau bụng ở phụ nữ sau sinh

Phụ nữ sau sinh là giai đoạn mà cơ thể vô cùng nhạy cảm và hay mắc các bệnh vặt như đau bụng kinh, âm đạo có mùi hôi, tắc sữa, cơ thể yếu ớt,... Chính vì vậy, củ nâu là bài thuốc có tác dụng hỗ trợ đau bụng ở phụ nữ sau sinh vô cùng tốt.

Củ nâu được sử dụng chữa đau bụng ở phụ nữ sau sinh

Cách thực hiện:

• Cho lần lượt các loại thuốc kết hợp với củ nâu như sau: Thán khương 8 gam, đẳng sâm 40g, cây củ nâu 20 gam, ích trí nhân 12 gam, kim anh 12g, bạch đồng nữ 20g, mẫu lệ 12g.
• Tiếp đến, nấu các loại thuốc này lại với nhau và chia đều uống 2 lần trong 1 ngày.

Bài thuốc trị chứng liệt nửa người

Nếu bạn đang mắc chứng bệnh liệt nửa người thì có thể áp dụng bài thuốc của cây củ nâu. Bởi các thành phần trong củ nâu có khả năng kích thích các sợi dây thần kinh tiến triển tích cực sau một thời gian sử dụng.

Cách thực hiện

• Lấy khoảng 60g củ nâu đem đi ngâm với 500ml rượu trắng trong vòng 5 ngày.
• Tiếp đến, lấy phần rượu ngâm này uống trước khi đi ngủ và mỗi lần uống như vậy chỉ nên sử dụng 15ml đến 30ml.

Bài thuốc trị đau nhức xương khớp từ cây củ nâu

Bài thuốc trị đau nhức xương khớp từ cây củ nâu được nhiều người áp dụng vì hiệu quả mang lại chỉ sau vài liệu trình sử dụng. Hơn nữa, cây củ nâu có công dụng ngăn ngừa tình trạng lão hóa của xương khớp hữu hiệu.

Chữa đau nhức xương khớp bằng dược liệu củ nâu

Cách thực hiện

• Lấy khoảng 15 gam củ nâu rồi đem đi làm cùng với nước và một ít rượu.
• Sau đó, dùng hỗn hợp này đắp trực tiếp lên vùng xương khớp bị gãy hoặc đang đau nhức.

Bài thuốc điều trị chứng tích huyết thành khối, máu cục ở phụ nữ

Phụ nữ vào thời kỳ kinh nguyệt thường xuất hiện chứng tích huyết thành khối, máu cục. Do đó, để điều trị dứt điểm và hiệu quả tình trạng này thì bạn nên dùng bài thuốc cây củ nâu để cải thiện.

Cách thực hiện

• Dùng củ nâu sấy khô hoặc đã được xay nhuyễn bằng bột mịn.
• Mỗi lần sử dụng 8 gam hòa tan với nước ấm và dùng đều đặn ngày 2 - 3 lần để thấy được kết quả.

Mặc dù củ nâu là một loại dược liệu có nhiều tác dụng hỗ trợ điều trị bệnh nhưng trước khi sử dụng, các bạn cần tìm hiểu kỹ lưỡng và tham khảo ý kiến của bác sĩ để đạt kết quả tốt nhất. Do củ nâu có tính hàn nên không nên dùng quá nhiều trong thời gian dài và phụ nữ mang thai, bệnh nhân không có hư chứng, không có thực tà không nên sử dụng dược liệu củ nâu!