Củ ráy: Tác dụng chữa bệnh theo y học cổ truyền

Cây ráy thường mọc hoang ở những vùng đất ẩm như Lào, Campuchia, Trung Quốc và Việt Nam. 

Mặc dù tự phát triển mạnh mẽ mà không cần sự chăm sóc, theo quan niệm y học cổ truyền của dân tộc ta, củ ráy lại là một loại dược liệu quen thuộc với tác dụng chữa bệnh đáng kinh ngạc.

Hình ảnh cây ráy trong tự nhiên

Ráy thuộc loại cây thân mềm, có chiều cao từ 0,3m đến 5m. Lá cây to hình trái tim, dài từ 8cm đến 45cm, có cuống dài từ 15cm đến 120cm. Rễ cây ráy có hình cầu, hay bò dưới mặt đất để tạo thành những củ ráy quý giá.

Ráy thường ra hoa và kết trái từ tháng 1 đến tháng 5 hàng năm. Hoa ráy có hai loại: hoa đực ở phía trên và hoa cái ở gốc cây. Quả ráy có màu đỏ, hình dạng giống như các loại quả mọng và quả trứng đỏ mọc thành bông.

Trong cây ráy, củ ráy được sử dụng nhiều nhất để làm dược liệu. Củ ráy thường dài, có vảy màu nâu, được chia thành nhiều đốt ngắn. Các củ được chọn để chữa bệnh thường mọc từ những cây có tuổi thọ từ 2 năm trở lên.

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng củ ráy chứa nhiều hoạt chất có tác dụng chữa bệnh trong cả y học hiện đại và y học cổ truyền.

Trong củ ráy, chúng ta có thể tìm thấy nước, calo, protein, chất béo lipid, carbohydrate, chất xơ cùng với nhiều loại khoáng chất như canxi, sắt, magiê, kali, natri, kẽm và các loại vitamin như B1, B2, Vitamin C và vitamin E.

Theo y học hiện đại, củ ráy có nhiều tác dụng lành mạnh cho sức khỏe như kháng khuẩn, kháng viêm, làm lành vết thương, trị bỏng và giúp giảm ngứa.

Củ ráy không chỉ được sử dụng trong y học hiện đại mà còn rất phổ biến trong y học cổ truyền. Nó được biết đến với khả năng thanh nhiệt, giải độc, tiêu đờm, bình suyễn và giảm đau. Đồng thời, thân rễ cây ráy cũng được ứng dụng để chữa các bệnh ngoài da như nổi mề đay, ghẻ, vết thương ngoài da hoặc rắn cắn.

Cây ráy chứa nhiều thành phần hóa học có tác dụng trị bệnh

Tùy vào từng bệnh, từng mục đích sử dụng, từng bài thuốc mà của ráy được sử dụng với liều lượng và cách thức khác nhau. Hãy tham khảo những bài thuốc chữa bệnh rất hiệu quả từ củ ráy dưới đây. 

Củ ráy được sử dụng để chữa nhiều căn bệnh khác nhau

Chữa mụn nhọt

• Nguyên liệu chuẩn bị: 60g củ nghệ, 80 - 100g củ ráy
• Cách thực hiện: Rửa sạch nguyên liệu đã chuẩn bị, sau khi ráo nước thì cho dầu vừng vào nấu nhừ. Thêm sáp ong và dầu thông vào và khuấy đều đến khi tan và để nguội. Sử dụng hỗn hợp vừa thực hiện phết lên giấy rồi dán lên những nốt mụn nhọt để hút mủ và giảm sưng viêm. 

Củ ráy có tác dụng chữa mụn nhọt 

Điều trị bệnh Gout

• Nguyên liệu chuẩn bị: 20g chuối hột già đã phơi khô, 20g củ ráy đã xắt nhỏ, phơi khô và sấy vàng
• Cách thực hiện: Đem các nguyên liệu vừa chuẩn bị sao vàng sắc uống trong ngày. 

Chữa bệnh ngứa do lá han

• Nguyên liệu chuẩn bị: 1 củ ráy
• Cách thực hiện: Cắt đôi rồi xát trực tiếp vào vùng da bị ngứa do lá han.

Chữa cảm cúm, sốt cao

• Nguyên liệu chuẩn bị: 1 củ ráy tươi
• Cách thực hiện: Cắt đôi củ ráy tươi vừa chuẩn bị. Một nửa chà vào mu bàn tay và khắp lưng để hạ thân nhiệt. Một nửa củ còn lại thì đem thái mỏng và sắc lấy nước để uống. Thực hiện 5 lần bệnh sẽ khỏi. 

Củ ráy có tác dụng chữa cảm cúm, sốt cao

Chữa chàm

• Nguyên liệu chuẩn bị: 1 con bọ hung, 10g diêm sinh, củ ráy tươi, 1 chén dầu lạc.
• Cách thực hiện: Trước hết khoét 1 lỗ trên củ ráy, nướng con bọ hung nước thành than sau đó tán bột rồi trộn đều với 10g diêm sinh. Tiếp theo, đổ 1 chén dầu lạc và bột thuốc vào chỗ khoét trên củ ráy và đun trong vòng 15 phút. Đợi dầu nguội, dùng lông gà sạch tẩm hỗn hợp rồi thoa lên vùng da bị chàm. Thực hiện 1 lần/ngày liên tục trong 5 ngày.

Củ ráy được coi như một thần dược để chữa nhiều căn bệnh nhưng nhất định không thể tùy tiện lạm dụng và sử dụng bừa bãi. Để sử dụng củ ráy chữa bệnh đạt được hiệu quả tốt và luôn đảm bảo an toàn tuyệt đối, các bạn hãy ghi nhớ những lưu ý dưới đây: 

Cần hết sức lưu ý trước khi sử dụng củ của cây ráy chữa bệnh

• Củ ráy có chứa canxi oxalat, chất này sẽ gây kích ứng da, ngứa, đau khi sử dụng. Vì vậy, khi chế biến củ ráy tươi bạn hãy đeo bao tay rồi mới chế biến, tránh động trực tiếp vào củ ráy tươi. 
• Chế biến củ ráy chín kỹ trước khi sử dụng để tránh bị kích ứng da, vì chất canxi oxalat trong củ ráy dễ phân hủy khi được phơi khô hoặc nấu chín. Đây chính là cách bảo quản và đảm bảo an toàn khi sử dụng củ ráy.
• Những người có cơ địa yếu, hay bị lạnh trong người thì không nên sử dụng củ ráy, vì củ ráy có tính hàn, vì nhạt. 
• Tác dụng của cái bài thuốc từ củ ráy thường có tác dụng chậm vì đây là những phương pháp dân gian, nên bạn hãy kiên trì sử dụng thì mới thấy được tác dụng của các bài thuốc. 
• Các bài thuốc dân gian từ củ ráy chỉ có hiệu quả với các bệnh nhẹ, giai đoạn đầu mới phát hiện. Vì thế khi bệnh đã trở nặng bạn nên đến gặp các bác sĩ để có phương pháp chữa trị hiệu quả hơn. 
• Cơ địa không phải ai cũng giống nhau nên phản ứng của mỗi người với củ ráy cũng sẽ khác nhau, vì vậy khi bạn sử dụng thuốc từ củ ráy hãy theo dõi cẩn thận sau đó. 
• Nếu không may bạn sử dụng củ ráy bị kích ứng và tình trạng này mãi không thuyên giảm thì bạn nên đến các cơ sở y tế để thăm khám và điều trị.
• Tuyệt đối không ăn củ ráy tươi mà chưa được chế biến kỹ bởi củ ráy sẽ gây cho bạn bị ngứa rát miệng và cổ họng. 
• Phân biệt kỹ cây dọc mùng, cây khoai nước và cây ráy bởi chúng khá giống nhau, nếu không cẩn thận bị nhầm sẽ gây ngộ độc, cực kỳ có hại với sức khỏe. 

Bài viết trên đây Medigo app đã chia sẻ tất cả những thông tin về củ ráy, tác dụng củ ráy và một số bài thuốc chữa bệnh của dược liệu này theo y học cổ truyền. Dù củ ráy có rất nhiều tác dụng chữa bệnh nhưng các bạn không nên tự ý sử dụng các bài thuốc theo kinh nghiệm mà nên thăm khám để hiểu rõ cơ địa của bản thân rồi mới sử dụng nhé!