Đạm trúc diệp

• Tên tiếng Việt: Cỏ lá tre, Đạm trúc diệp, Cỏ lông lợn, Nhả mạy phẻo, Mác pang pầu (Tày), Co tạng pầu (Thái), Sàng cay nua dòi (Dao).
• Tên khoa học: Lophatherum gracile Brongn.
• Họ: Poaceae (Lúa).
• Công dụng: rễ có tác dụng thanh lương giải độc, giải nhiệt, lợi tiểu, chống nôn, long đờm, chữa trẻ em sốt cao co giật, viêm tuyến nước bọt, viêm đường tiết niệu, đái ra máu (Rễ).

Đạm trúc diệp là một loại cỏ sống lâu năm, có rễ phình thành củ, nhiều nhánh, cứng. Thân cao 0,6-l,5m, mọc thẳng đứng, đốt dài. Lá mềm, hình mác dài nhọn, dài 10-15cm, rộng 2-3cm, những lá phía trên lơ thơ ở mặt trên có ít lông, mặt dưới nhẵn, cuống lá gầy tiếp liền với bẹ dài, ôm lấy thân. Hoa mọc thành chuỳ thưa, dài 15- 45cm, bông nhỏ dài 7-12mm. Quả hình thoi dài chừng 4mm.

Phân bố: Cỏ lá tre thường sinh trưởng và phát triển tốt tại những vùng đất ẩm ướt, có nhiều ánh sáng, chủ yếu ở trong rừng, bìa rừng, ven sông suối, đồng ruộng. Loại cỏ này không chỉ phân bố nhiều ở nước ta mà còn được tìm thấy nhiều ở Ấn Độ và Malaysia.

Thu hái: Thu hái thân cây còn non và lá quanh năm. Nhưng thời điểm thu hoạch mang lại năng suất cao là vào mùa hè, trước khi hoa nở.

Chế biến: Sau khi thu hoạch, đem tất cả cỏ lá tre rửa sạch qua nhiều lần nước để loại bỏ toàn bộ lớp đất cát, tạp chất và một số vi khuẩn bám quanh cây. Sau đó thái thành từng đoạn nhỏ rồi đem phơi khô trong bóng râm cho héo dần.

Sử dụng toàn bộ các bộ phận của cỏ lá tre để bào chế thành thuốc.

Theo các nghiên cứu khoa học đã chỉ ra, thành phần hóa học có trong cỏ lá tre bao gồm các thành phần chính như là: Có arundoin, cylindrin, taraxerol, còn có các acid hữu cơ, các loại đường.

Theo y học cổ truyền

Cây Cỏ lá tre có vị ngọt nhạt, tính hàn, có tác dụng thanh nhiệt, tiêu viêm, trừ cáu gắt, lợi tiểu. Là một loại thuốc giải nhiệt tốt, nó cũng được sử dụng như một loại thuốc hỗ trợ sinh sản. Phụ nữ mang thai uống nhiều có thể dẫn đến chuyển dạ sinh non.

Công dụng của Cỏ lá tre: Sốt, khát nước, trẻ em sốt cao, co giật, phiền nhiệt; viêm họng, viêm miệng, đau miệng, sưng tuyến nước bọt; nhiễm trùng đường tiết niệu, giảm lượng nước tiểu, tiểu máu. Dùng 10 - 15g dạng thuốc sắc.

Theo y học hiện đại

Năm 1937, Hutchins và Swish, hai tác giả, gây sốt cho chuột bằng cách tiêm dưới da một loại nhũ tương nấm men 15%, sau đó thử tác dụng hạ sốt của bảy loại thuốc khác nhau, và kết luận rằng cao dịch vị chính là dịch Cỏ lá tre có tác dụng hạ sốt.

Năm 1956, các tác giả như Chu Hằng Bích (Hiệp hội Khoa học Sinh lý Trung Quốc, 1956) đã gây sốt cho mèo và thỏ bằng cách tiêm dưới da dịch đại trực tràng, và thử nghiệm tác dụng hạ sốt của protein cây hoàng liên. Ở liều lượng 2g trên 1kg thể trọng, tác dụng hạ sốt của Cỏ lá tre tương tự liều 33mg phenacetin trên 1kg thể trọng. Ngoài ra, nó còn có tác dụng lợi tiểu và làm tăng lượng đường trong máu.

Liều dùng mỗi ngày 8 - 10g, dùng dưới dạng thuốc sắc, thường là phối hợp với nhiều vị thuốc khác.

Hạ sốt và làm dịu cơn khát

Dùng 30g Cỏ lá tre, 15g sắn dây, sắc uống.

Trị đau miệng và giảm lượng nước tiểu

Dùng Cỏ lá tre 12g, Sinh địa 20g, Cam thảo sắc uống 6g.

Điều trị tiểu máu

Cỏ lá tre, rễ Cỏ tranh, mỗi vị 15g sắc uống.

Điều trị viêm niệu đạo và tiểu buốt

Cỏ lá tre 15g, Mộc thông 5g, Cam thảo 3g, Ngưu tất 10g, Hoa giấy 5g, nước 600ml, sắc còn 200ml, chia 3 lần uống trong ngày.

Tuy cỏ lá tre có tác dụng uống cho mau đẻ nhưng phụ nữ mang thai uống nhiều có thể gây đẻ non;

Đối tượng dị ứng hoặc quá mẫn cảm với một số thành phần có trong cỏ lá tre tuyệt đối không nên sử dụng;

Nếu cảm thấy bản thân xuất hiện một số triệu chứng bất thường, bạn nên tạm ngưng sử dụng và tìm đến bác sĩ hoặc lương y để được hỗ trợ.

Bảo quản dược liệu đã khô ở trong bao bì kín và cất trữ ở nơi thoáng mát, tránh vị trí dễ ẩm ướt.

Trên đây là các thông tin về đặc điểm, hình ảnh, công dụng và các bài thuốc từ Đạm trúc diệp. Tuy nhiên, để bài thuốc mang lại tác dụng điều trị cao và hạn chế tác dụng phụ, người bệnh vẫn nên tham khảo chuyên gia về cách dùng và liều lượng. Mong rằng những thông tin mà Medigo chia sẻ sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về loại dược liệu này.