Enzyme lactase là gì? Công dụng của enzyme lactase 

Để tìm hiểu chi tiết về công dụng cũng như những lưu ý trong quá trình sử dụng, trước hết cùng tìm hiểu lactase là gì.

Enzyme lactase hay còn gọi là men, là chất tham gia vào các phản ứng sinh hóa trong cơ thể. Bên cạnh đó nó cũng là những protein xúc tác cho quá trình phản ứng hóa học diễn ra nhanh hơn. Có hai loại chính là enzyme lactase chuyển hóa và enzyme lactase tiêu hóa. Enzyme tiêu hóa thường được tổng hợp chủ yếu bởi tuyến tụy trong khi một số khác thì được sản sinh tại dạ dày, ruột non hay miệng.

Đây là một loại enzyme tự nhiên có trong cơ thể

Lactase là một trong năm loại men có trong hệ tiêu hóa của cơ thể. Nó tham gia vào quá trình phân giải thực phẩm từ dạ dày, giúp chia thức ăn thành các phần nhỏ đủ để các mao mạch ruột có thể hấp thu dễ dàng vào máu. Cụ thể, lactase có mặt ở phần đỉnh của các rãnh nhỏ trên bề mặt ruột non, chúng sẽ tham gia vào việc phân giải đường lactose thành hai loại đường đơn là glucose và galactose thông qua quá trình thủy phân. Điều này giúp cho việc hấp thu tại ruột non diễn ra hiệu quả hơn.

Lactose là một thành phần phổ biến có trong sữa mẹ, các loại sữa dành cho trẻ em hay các sản phẩm sữa từ động vật có vú như sữa dê, sữa bò,...

Enzyme lactase hai nguồn gốc chính, bao gồm lactase tự nhiên và lactase sản xuất công nghiệp.

Nguồn gốc tự nhiên

Lactase enzyme tự nhiên được tổng hợp và tiết ra từ các tế bào lót ruột non, nơi diễn ra quá trình tiêu hóa và hấp thu chất dinh dưỡng. Có thể nói giai đoạn thơ ấu là thời điểm diễn ra quá trình lactase diễn ra hiệu quả nhất do sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng chính. Tuy nhiên, sau khi cai sữa thì khả năng tiết lactase cũng sẽ giảm dần. 

Enzyme lactase có trong sữa các loại động vật có vú

Bên cạnh các nguồn sữa, loại enzyme này cũng tồn tại trong ruột của động vật có vú cũng như trong một vài loại vi khuẩn và nấm men:

• Vi khuẩn: Các loại Vi sinh acid lactic, Lactobacillus oleracea, Escherichia coli, Streptococcus sp.
• Nấm: Aspergillus niger, Aspergillus oryzae, Aspergillus sphaericus và các loại nấm men sản xuất acid lactic

Sản xuất trong công nghiệp

Hiện nay có 2 công nghệ chính được dùng để sản xuất enzyme lactase là công nghệ kỹ thuật gen và công nghệ cố định enzyme. Mỗi phương pháp sẽ có phương thức sản xuất cũng như ưu nhược điểm khác nhau

Sản xuất bằng công nghệ gen:

Công nghệ này sẽ sử dụng phương pháp đưa gen lactase của các loại vi khuẩn có khả năng sản xuất enzyme lactase vào các loại vi sinh vật có khả năng phát triển nhanh. Qua quá trình nuôi cấy và phát triển, enzyme lactase được sản xuất với số lượng lớn trong thời gian ngắn. 

Vậy nên điều này cho phép bạn có thể tùy chỉnh sản lượng và chất lượng enzyme trong quá trình sản xuất bằng cách lựa chọn vi khuẩn nuôi cấy và gene tái tổ hợp phù hợp. 

Công nghệ gen giúp bạn kiểm soát được số lượng enzyme sản xuất ra

Sản xuất với công nghệ cố định enzyme: 

So với công nghệ gen, công nghệ cố định enzyme có nhiều ưu điểm hơn: 

• Quá trình sản xuất tối ưu: Sinh vật sinh enzyme lactase sẽ được nuôi cấy trong môi trường đặc biệt gọi là hệ cố định để thu được enzyme lactase với chất lượng và số lượng tối ưu. Sau đó, enzyme lactase có thể được tách ra và thu được sản phẩm tinh khiết một cách dễ dàng.
• Tiết kiệm: Hệ cố định cho phép tái sử dụng vi sinh vật nuôi cấy nhiều lần trong thời gian dài, giúp tiết kiệm chi phí nguyên vật liệu và bảo vệ môi trường.
• Có thể sản xuất liên tục và tự động: Quy trình sản xuất với công nghệ cố định có thể được tự động hóa và thực hiện liên tục, mang lại hiệu quả cao.

Ngoài các công nghệ trên, vẫn có thể điều chỉnh sản lượng và chất lượng enzyme bằng cách thay đổi phương pháp nuôi cấy vi sinh vật. Dưới đây là một số phương pháp nuôi cấy phổ biến: 

• Phương pháp chìm: Thêm carboxymethyl cellulose vào gel alginate giúp tăng sản lượng và hoạt tính của enzyme lactase. Trong quá trình cố định, việc bổ sung thêm carboxymethyl cellulose giúp giảm biến tính protein cũng như tăng diện tích bề mặt của loại hạt alginate. Ví dụ, tỷ lệ khối lượng carboxymethyl cellulose và axit alginic là 1,0:1,5 thì hiệu suất cố định đạt 58,2%, cao hơn 14,2% so với việc chỉ sử dụng alginat.
• Phương pháp hấp phụ: Cố định enzyme lactase bằng phương pháp hấp phụ thường cho hoạt tính cao hơn.
• Phương pháp liên kết cộng hóa trị: Liên kết cộng hóa trị là một phương pháp quan trọng để hiểu mức độ tương tác giữa enzyme lactase và vật chủ. Khi mức độ axit cacboxylic tăng, liên kết cộng hóa trị giữa hai thành phần này sẽ trở nên mạnh hơn dẫn đến sự giảm hoạt tính của enzyme lactase. Tuy nhiên, nó vẫn có thể cải thiện hoạt động của enzyme bằng cách thay đổi thành phần thành glucosamine.

Tùy vào nhu cầu mà sẽ có phương pháp sản xuất enzyme khác nhau

Enzyme Lactase đã trở thành một thành phần quan trọng trong công nghiệp thực phẩm và y tế. Dưới đây là một số ứng dụng của enzyme trong công nghiệp thực phẩm:

Trong công nghiệp thực phẩm

Sản xuất các sản phẩm từ sữa:

Enzyme lactase được sử dụng trong quá trình sản xuất các sản phẩm từ sữa. Trước khi sản xuất, sữa cần được thủy phân để phân giải đường lactose. Trong quá trình lên men tự nhiên, chỉ có khoảng 20% lactose trong sữa được thủy phân. Tuy nhiên, khi enzyme lactase được bổ sung, lượng lactose trong sữa có thể được thủy phân có thể lên đến 90%, tăng cường hiệu suất sản xuất mạnh mẽ. 

Việc sử dụng enzyme lactase để làm sữa chua từ sữa đã thủy phân cũng giúp rút ngắn thời gian lên men từ 35-40% và mang lại hương vị thơm ngon hơn.

Sản xuất Oligo Galactose:

Enzyme lactase giúp thủy phân lactose thành glucose và galactose, sau đó Galactose có thể trùng hợp với nhau để tạo thành Oligo Galactose. Oligo Galactose là một chất dinh dưỡng quan trọng cho các vi khuẩn có lợi như Bifidobacterium và Lactobacillus, giúp cân bằng hoạt động tiêu hóa, hỗ trợ hệ miễn dịch, ngăn ngừa ung thư và các tình trạng dị ứng. 

Nó được ứng dụng để sản xuất các sản phẩm từ sữa

Trong y tế

Ứng dụng của enzyme lactase trong lĩnh vực y tế cũng khá đa dạng, nó thường được dùng để cải thiện một số vấn đề liên quan đến hệ tiêu hóa và đặc biệt là khả năng điều trị tình trạng bất dung nạp lactose ở người lớn và trẻ em.

Nó có thể được sản xuất ở dạng viên nén hay dạng nhỏ giọt để phù hợp với nhiều mục đích điều trị khác nhau và cho các đối tượng khác nhau. 

khá đa dạng và đóng vai trò quan trọng trong việc điều trị và hỗ trợ cải thiện tình trạng bất dung nạp lactose ở người lớn và trẻ em. Nó có thể được sản xuất thành nhiều dạng thuốc như 

Vì là một loại enzyme tự nhiên trong cơ thể, Enzyme lactase đã được chứng minh là an toàn đối với hầu hết mọi người. Mặc dù có khả năng gây dị ứng tuy nhiên vẫn ở tỉ lệ rất thấp và chỉ xảy ra ở mức độ nhẹ, vậy nên người dùng cũng không cần lo lắng.  

Enzyme lactase là một phương pháp an toàn tuyệt đối và có thể sử dụng cho cả trẻ em, phụ nữ đang mang thai và cho con bú. Tuy nhiên, vẫn cần phải cẩn trọng và hỏi qua ý kiến của bác sĩ trước khi cho trẻ dưới 4 tuổi sử dụng các loại thuốc lactase.

Sản phẩm mang độ an toàn cao

Liều dùng enzyme lactase không cố định và phụ thuộc vào nhiều yếu tố, từ mức độ nghiêm trọng của triệu chứng cho đến lượng lactose dự định tiêu thụ. Sản phẩm thuốc hoặc thực phẩm chức năng chứa lactose cũng có hướng dẫn chi tiết được in tại bao bì. 

Thông thường, liều dùng lactase dao động trong khoảng 3000-6000 IU, người dùng nên bắt đầu với liều thấp trước và tăng dần cho đến khi đạt hiệu quả mong muốn. Nên uống trước các bữa ăn chứa lactose khoảng 20-30 phút để đảm bảo cho hệ tiêu hóa. Đặc biệt nên lưu ý sử dụng theo đúng yêu cầu của bác sĩ và hướng dẫn được in trên bao bì. 

Bất dung nạp lactose là tình trạng cơ thể không sản xuất đủ enzyme lactase để tiêu hóa lactose có trong sữa và các sản phẩm chứa lactose. Lactose không được tiêu hóa sẽ đi vào ruột già và các vi khuẩn ruột tại đây có thể lên men nó, tạo ra carbon dioxide và acid lactic từ đó dẫn đến triệu chứng rối loạn tiêu hóa như đau bụng, buồn nôn, nôn mửa, và tiêu chảy.

Bất dung nạp enzyme dẫn đến nhiều bệnh trạng cho hệ tiêu hóa

Có hai nhóm đối tượng chính có nguy cơ bất dung nạp lactose:

• Trẻ em: Tình trạng bất dung nạp lactose bẩm sinh ở trẻ em rất hiếm, thường chỉ xảy ra sau khi mắc các bệnh nhiễm khuẩn đường ruột, ngộ độc hay viêm dạ dày.
• Người lớn: Khả năng tiết enzyme lactase giảm theo tuổi tác thế nên người lớn có nguy cơ gặp tình trạng bất dung nạp lactose.

Để chẩn đoán chính xác tình trạng bất dung nạp lactose, người bệnh cần thực hiện một số xét nghiệm chuyên biệt như xét nghiệm hơi thở hydro, xét nghiệm dung nạp lactose, hoặc xét nghiệm pH phân. Mỗi phương pháp đều có nguyên tắc, cách tiến hành và độ đặc hiệu khác nhau. 

Việc sử dụng các sản phẩm chứa lactose có thể sẽ gây ra khó khăn đối với những người bất dung nạp lactose, gây ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình hấp thu dưỡng chất và thậm chí dẫn đến tình trạng suy dinh dưỡng. Có hai giải pháp phổ biến để giải quyết vấn đề này: không sử dụng các thực phẩm chứa lactose hoặc bổ sung enzyme lactase vào chế độ ăn có chứa lactose. Để đảm bảo an toàn, hãy đọc kỹ thành phần sản phẩm để xác định có chứa lactose hay không. Đối với trẻ em, nhóm đối tượng chủ yếu tiêu thụ dinh dưỡng và năng lượng từ sữa thì việc lựa chọn sữa phù hợp cũng cần được đặc biệt quan tâm. 

Bạn có thể bổ sung enzyme lactase bằng cách loại thuốc uống

Bên cạnh đó, những người gặp phải tình trạng này cũng có thể bổ sung enzyme lactase bằng các loại thuốc dưới dạng viên nén thông thường, viên nén nhai hay dạng nhỏ giọt. Sử dụng trước khi tiêu thụ sữa hoặc các sản phẩm chứa lactose khác để đảm bảo cơ thể vẫn hấp thụ được đầy đủ chất dinh dưỡng mà không gặp bị rối loạn tiêu hóa. 

Vậy làm thế nào để lựa chọn những sản phẩm enzyme lactase chất lượng trên thị trường đa dạng hiện nay? Hãy để Medigo mách bạn một số tiêu chí để lựa chọn các sản phẩm lactase chất lượng nhé: 

• Nguồn gốc rõ ràng: Luôn chọn mua enzyme lactase tại các cơ sở uy tín để tránh mua phải hàng giả, hàng nhái hoặc hàng kém chất lượng. Việc này sẽ đảm bảo an toàn cho sức khỏe của người dùng
• Dạng thuốc phù hợp: Các viên nén đôi khi sẽ khó cho trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ hoặc người cao tuổi sử dụng, nên ưu tiên lựa chọn các loại enzyme lactase dạng nhỏ giọt để sử dụng dễ dàng và tiện lợi hơn 
• Phù hợp với lứa tuổi: Mỗi sản phẩm chứa enzyme lactase thường phù hợp với độ tuổi nhất định. Vì vậy cần phải tham khảo kỹ đối tượng sử dụng để đảm bảo sản phẩm phù hợp với nhu cầu và độ tuổi của người dùng
• Giá thành: Hãy lựa chọn các loại thuốc phù hợp với điều kiện kinh tế mà vẫn đảm bảo được chất lượng sản phẩm

Lựa chọn các loại thuốc chất lượng để đảm bảo an toàn

Và dưới đây là một số sản phẩm bổ sung enzyme lactase phổ biến được nhiều người tin dùng:

• Seeking Health lactase Drops
• Delicol Krople Dla Niemowlat
• Colief Infant digestive aid
• Care Co-lactase infant drops
• Lacteeze Infant drops

Những chỉ định và những chống chỉ định

Những trường hợp được chỉ định sử dụng Enzyme lactase:

• Không thể hấp thu lactose hoặc những dưỡng chất từ đường sữa khác
• Triệu chứng bụng đầy, khó tiêu do lactose

Bên cạnh đó vẫn có những trường hợp chống chỉ định với sản phẩm: 

• Bệnh viêm ruột Crohn
• Tình trạng nghẽn ruột hoặc dạ dày
• Không hấp thụ đủ dưỡng chất do có ruột ngắn
• Có hàm lượng axit uric cao trong máu
• Tình trạng tắc nghẽn ruột ở trẻ sơ sinh
• Bệnh nhân bệnh Gút
• Bệnh nhân có mô sợi hình thành trong ruột kết 

Tác dụng phụ và cách ngăn chặn

Mặc dù rất hiếm nhưng vẫn có một số trường hợp có thể trải qua các biểu hiện dị ứng nhẹ khi sử dụng enzyme lactase như phát ban, ngứa, sưng mặt, mắt, môi và thậm chí bị khó thở. Bên cạnh đó vẫn có một số ít trường hợp gặp tác dụng phụ nghiêm trọng sốc phản vệ, hôn mê, suy tim, suy hô hấp. Nếu bạn gặp bất kỳ dấu hiệu bất thường nào khác thì hãy liên hệ ngay với nhân viên y tế để được hỗ trợ và xử lý kịp thời.

Liên hệ với nhân viên y tế khi có dấu hiệu dị ứng

Để phòng ngừa tác dụng phụ khi dùng thuốc, bạn nên lưu ý thông báo với bác sĩ về khả năng dị ứng với bất kỳ thành phần nào của thuốc. Bên cạnh đó, nếu bạn có bất kỳ vấn đề về sức khỏe nào khác hoặc thuộc đối tượng đặc biệt như phụ nữ mang thai, cho con bú hoặc trẻ em, hãy thảo luận và nhờ ý kiến ​​của bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi quyết định sử dụng sản phẩm.

Tương tác của enzyme lactase

Tính đến hiện tại vẫn chưa có bất kỳ tương tác nào được ghi nhận khi sử dụng enzyme lactase. Tuy nhiên, bạn cũng không nên chủ quan và nếu có bất kỳ nghi ngờ nào về tương tác thuốc, hãy thông báo ngay với bác sĩ để được tư vấn.

Nếu có tương tác, những tác động này có thể làm thay đổi tính chất và khả năng hấp thu của enzyme lactase, thậm chí có thể tăng mức độ nghiêm trọng của các tác dụng không mong muốn khi dùng cùng với các sản phẩm khác. Vậy nên hãy thông báo cho bác sĩ biết về tất cả các loại thuốc mà bạn đang sử dụng và cũng không nên tự ý thay đổi liều lượng hoặc cách sử dụng thuốc mà không có sự đồng ý của nhân viên y tế.

Cách bảo quản enzyme lactase

Để đảm bảo giữ được chất lượng của các sản phẩm enzyme lactase bạn hãy lưu ý những điều sau:

• Không để sản phẩm trong tầm tay của trẻ em 
• Bảo quản sản phẩm ở nhiệt độ phòng và dưới 25°C
• Không cho sản phẩm vào tủ lạnh
• Không dùng thuốc hết hạn sử dụng 

Giữ thuốc ở nơi khô ráo để tránh làm hỏng

Sử dụng enzyme lactase giúp cải thiện các triệu chứng đau bụng, đầy hơi và tiêu chảy khi tiêu thụ sữa và các sản phẩm chứa lactose một cách hiệu quả. Tuy nhiên hãy sử dụng sản phẩm theo đúng hướng dẫn của nhà sản xuất và các chuyên gia để đảm bảo an toàn sức khỏe cho bản thân nhé.