Uva ursi là gì

Uva ursi là một loại cây bụi thường xanh phát triển thấp. Được sử dụng để hỗ trợ điều trị các vấn đề như: đau dạ dày, tăng cường miễn dịch, giảm viêm, táo bón, viêm phế quản. Uva ursi cũng thường được sử dụng để điều trị các triệu chứng nhiễm trùng đường tiết niệu nhẹ. Tuy nhiên, không có thử nghiệm lâm sàng nào chứng minh tính an toàn, hiệu quả hoặc độc tính của việc sử dụng nó. Nghiên cứu trong ống nghiệm hỗ trợ việc sử dụng nó như một chất khử trùng tiết niệu.

Liều lượng và công thức của các sản phẩm uva ursi có sẵn ở Hoa Kỳ khác nhau. Liều arbutin 400 đến 840 mg đã được sử dụng.

Uva ursi chống chỉ định trong thời kỳ mang thai và cho con bú.

Tránh sử dụng. Uva ursi chống chỉ định trong thời kỳ mang thai và cho con bú.

Không nên dùng Uva ursi với thực phẩm hoặc thuốc làm axit hóa nước tiểu.

Nuốt phải lá khô của uva ursi có thể làm nước tiểu đổi màu nâu xanh. Nuốt phải lá uva ursi có thể gây buồn nôn và nôn do hàm lượng tanin cao. Bệnh hồng ban mắt đã được báo cáo khi ăn lâu dài (3 năm). Ứng dụng tại chỗ đã gây ra bệnh bạch cầu, ban đỏ và viêm da tiếp xúc dị ứng.

Trong khi lá uva ursi không gây ung thư, hydroquinone, thành phần chính của cây, có thể gây ung thư. Một liều chiết xuất lá dâu tây được khuyến cáo cho con người hàng ngày (420mg dẫn xuất hydroquinone được tính là arbutin khan) giải phóng hydroquinone tự do trong nước tiểu ở mức tiếp xúc tối đa là 11 mcg/kg trọng lượng cơ thể mỗi ngày. Tuy nhiên, liều tiếp xúc hàng ngày, dưới liều đó nguy cơ không đáng kể đối với con người, là 100 mcg/kg.

Uva ursi được tìm thấy ở Bắc Mỹ, Châu Á và Bắc Âu. Nó là một loại cây bụi thường xanh mọc cao với thân và lá dài và hoa mọc thành cụm ở đầu cành. Các lá khô có mùi thơm nhẹ và có vị đắng. Các tên gọi khác của cây:  Arbutus uva ursi L.; Arctostaphylos media Greene; Arctostaphylos officinalis Wimm.; Arctostaphylos procumbens Patzke; Mairania uva-ursi Desv.; Uva-ursi buxifolia S.F. Gray; and Uva-ursi procumbens Moench. 

Họ: Ericaceae (Âu thạch nam).

Uva ursi đã được sử dụng rộng rãi trong các nền văn hóa bản địa từ thời Trung cổ và được liệt kê trong dược điển của nhiều xã hội phương Tây để điều trị các tình trạng tiết niệu, chủ yếu là triệu chứng nhiễm trùng đường tiết niệu. EMA 2012 Từ năm 1820 đến năm 1936, một chất chiết xuất từ lá của loại thảo mộc này đã được liệt kê là một chất khử trùng tiết niệu trong Dược điển Hoa Kỳ và Danh mục thuốc Quốc gia Hoa Kỳ.

Thành phần hóa học chính của uva ursi là arbutin hoặc  hydroquinone-O-beta-D-glucose (5% đến 16%). Hàm lượng arbutin thay đổi theo mùa. Các dẫn xuất hydroquinone khác bao gồm methyl arbutin, dẫn xuất galloyl của arbutin, hydroquinone tự do và methylhydroquinone. Các thành phần khác bao gồm polyphenol (tannin), axit phenolic (chủ yếu là galic), piceoside, flavonoid, iridoid glucoside, triterpenes, enzyme (beta-glucosidease), allantoin, nhựa, dầu dễ bay hơi và sáp.

Mặc dù còn thiếu các thử nghiệm lâm sàng, nhưng uva ursi đã được mô tả trong các dược điển cho các tình trạng khác nhau và được sử dụng trong y học cổ truyền như một chất sát trùng nhẹ cho đường tiết niệu đối với các tình trạng như viêm bàng quang, viêm niệu đạo và tiểu khó.

Arbutin là thành phần của uva ursi được cho là chịu trách nhiệm chính cho hoạt động kháng khuẩn của nó. Sau khi ăn lá, arbutin bị thủy phân thành hydroquinone. Hydroquinone sau đó được chuyển hóa thành glucoronate và sulfat este, được bài tiết qua nước tiểu và chịu trách nhiệm cho các hoạt động khử trùng và làm se trong đường tiết niệu. Tác dụng kháng khuẩn tối đa đạt được khoảng 3 đến 4 giờ sau khi uống và cần có pH nước tiểu kiềm (pH>7). 

Chất chiết xuất của uva ursi đã ức chế sự phát triển trong ống nghiệm của Bacillus subtilis, Escherichia coli, Pseudomonas aeruginosa, Salmonella typhimurium, Serratia marcescens, Staphylococcus aureus, Streptococcus mutans, Proteus Vulgaris, Staphylococcus faecalis và Enterobacter aerogenes. Trong một nghiên cứu trong ống nghiệm, những tình nguyện viên khỏe mạnh được cho uống 0,1 đến 1 g arbutin. Các mẫu nước tiểu được thu thập 3 giờ sau đó và được điều chỉnh ở mức độ pH là 8, cùng với 20 hợp chất kháng khuẩn khác, được thử nghiệm chống lại 74 chủng vi khuẩn bao gồm E. coli, Proteus mirabilis, P. aeruginosa và S. aureus. Chỉ có gentamicin, axit nalidixic và arbutin (có trong mẫu nước tiểu của các đối tượng được cho dùng arbutin 1g) có tác dụng chống lại tất cả các chủng được thử nghiệm.WHO 2004

Trong một thử nghiệm mù đôi (báo cáo sơ bộ), chiết xuất uva ursi hoặc giả dược đã được sử dụng dự phòng trong 1 tháng cho 57 phụ nữ bị viêm bàng quang tái phát. Trong 12 tháng sau điều trị, những phụ nữ dùng uva ursi không bị viêm bàng quang, trong khi 23% phụ nữ dùng giả dược bị ít nhất 1 đợt viêm bàng quang (P>0,05). Larsson 1993

Ở 382 phụ nữ trưởng thành bị nghi ngờ nhiễm trùng đường tiết niệu không biến chứng, không có sự khác biệt nào được ghi nhận về mức độ nghiêm trọng của triệu chứng hoặc việc sử dụng kháng sinh giữa những người trong nhóm uva ursi hoặc nhóm giả dược hoặc ở những người được khuyên dùng hoặc không nên dùng ibuprofen. Nghiên cứu này là một thử nghiệm đa trung tâm, giai thừa 2x2, mù đôi, ngẫu nhiên, có kiểm soát với 4 nhóm bao gồm sử dụng uva ursi hoặc kiểm soát trong 3 đến 5 ngày cộng với không có lời khuyên hoặc lời khuyên nào để dùng ibuprofen. Các cuộc tư vấn tiếp theo 1 và 3 tháng sau đó cũng không cho thấy bằng chứng về bất kỳ sự khác biệt nào giữa các nhóm điều trị.

Các chất chiết xuất cũng đã chứng minh hoạt tính kháng vi-rút trong ống nghiệm đối với vi-rút herpes simplex loại 2, vi-rút cúm A2 và vi-rút vaccinia.

Uva ursi đã được sử dụng trong y học cổ truyền như một loại thuốc lợi tiểu, kích thích co bóp tử cung và điều trị bệnh tiểu đường, thị lực kém, sỏi thận hoặc tiết niệu, bệnh thấp khớp và bệnh hoa liễu. Các ứng dụng tại chỗ đã được sử dụng để điều trị mất sắc tố da. 

Một nghiên cứu có kiểm soát trên chuột đã chứng minh hoạt tính lợi tiểu đáng kể ở liều 50 mg/kg, nhưng không phải ở liều 100 mg/kg. Kurkin 2015 Đã có báo cáo được công bố chứng minh hoạt tính chống viêm và chống ho ở động vật. Các nghiên cứu trên động vật đánh giá tác dụng hạ đường huyết và tác dụng bài tiết canxi không hỗ trợ cho những công dụng này. Chất chiết xuất từ lá uva ursi được sử dụng rộng rãi trong các chế phẩm mỹ phẩm để làm giảm sắc tố da.

Liều lượng và công thức của các sản phẩm uva ursi có sẵn ở Hoa Kỳ khác nhau. Liều arbutin 400 đến 840 mg đã được sử dụng.

Chuyên khảo của WHO về các cây thuốc được chọn liệt kê các liều 3g trong 150mL dưới dạng truyền hoặc ngâm lạnh 3 đến 4 lần mỗi ngày; 400 đến 840mg dẫn xuất hydroquinone; hoặc các chế phẩm khác tương ứng được tính như arbutin.

Bởi vì hoạt động kháng khuẩn của uva ursi có thể giảm trong nước tiểu có tính axit, nên giảm ăn các sản phẩm động vật hoặc các thực phẩm khác được biết là làm axit hóa nước tiểu khi sử dụng. Sử dụng natri hoặc kali bicarbonate có thể giúp kiềm hóa nước tiểu. pH nước tiểu phải lớn hơn 7 để có hiệu quả kháng khuẩn. Thời gian điều trị thường được giới hạn trong một vài tuần vì những lo ngại về khả năng gây ung thư khi sử dụng hydroquinone lâu dài.

Một nghiên cứu trong ống nghiệm đã đánh giá tác động của arbutin đối với sự tăng sinh tế bào ung thư bàng quang ở người. Arbutin làm giảm sự tăng sinh tế bào thông qua quá trình khử hoạt tính kinase được điều hòa bằng tín hiệu ngoại bào và điều hòa lại.

Các hỗn hợp trà khác nhau của uva ursi 1,5 đến 4 g kết hợp với các loại thảo mộc khác để điều trị các tình trạng nhẹ của đường tiết niệu.

Sáu viên 500 mg 4 lần mỗi ngày cho người lớn và thanh thiếu niên trên 12 tuổi đối với bệnh viêm đường tiết niệu (Đức); một viên 270 mg 3 lần mỗi ngày dưới dạng thuốc lợi tiểu (Tây Ban Nha); hai viên nang 350 mg hai lần mỗi ngày để thúc đẩy quá trình đào thải nước ở thận, như một chất hỗ trợ cho thuốc lợi tiểu và điều trị các tình trạng đường tiết niệu lành tính (Pháp).

Hai viên 500 mg hai lần mỗi ngày ở người lớn và thanh thiếu niên dưới dạng thuốc sát trùng đường tiết niệu (Bỉ); 2 viên (239 đến 298 mg [tương ứng với 70 mg dẫn xuất hydroquinone]) 3 lần mỗi ngày (Đức); 4 đến 5 viên (114 đến 143 mg [31,5 mg dẫn xuất hydroquinone]) 4 lần mỗi ngày (Đức); 2 đến 3 viên (228 đến 315 mg [63 mg dẫn xuất hydroquinone]) 4 lần mỗi ngày (Đức); 2 viên (425 đến 520 mg [105 mg dẫn xuất hydroquinone]) 2 đến 4 lần mỗi ngày (Đức). Trong mọi trường hợp, các sản phẩm này được sử dụng cho bệnh viêm đường tiết niệu. Phác đồ định lượng chiết xuất khô bổ sung là bốn viên 215 mg (40 mg arbutin) 3 lần mỗi ngày đối với nhiễm trùng đường tiết niệu dưới không biến chứng khi không cần dùng kháng sinh (Ba Lan); một viên 200 mg x 2 lần/ngày để thúc đẩy quá trình đào thải nước qua thận và là thuốc hỗ trợ cho thuốc lợi tiểu (Pháp).

101-207 mg arbutin khan 4 lần/ngày hỗ trợ điều trị viêm đường tiết niệu (Đức).

Tránh sử dụng. Uva ursi chống chỉ định trong thời kỳ mang thai và cho con bú.

Các chất axit hóa nước tiểu: Các chất axit hóa nước tiểu có thể làm giảm hiệu quả điều trị của uva ursi. Cân nhắc sửa đổi trị liệu.

Nuốt phải lá khô của uva ursi có thể khiến nước tiểu đổi màu thành màu nâu xanh, nước tiểu sẫm màu hơn khi tiếp xúc với không khí do quá trình oxy hóa hydroquinone.

Nuốt phải lá uva ursi có thể gây buồn nôn và nôn do hàm lượng tanin cao.WHO 2004.

Bệnh đa hồng cầu mắt đã được báo cáo khi ăn lâu dài (3 năm).

Chuyên khảo của WHO về các cây thuốc được chọn lọc tuyên bố rằng do nguy cơ xảy ra hiện tượng đồng bộ, nồng độ hydroquinone của các chế phẩm bôi ngoài da bị giới hạn ở mức 2% ở Nigeria, Vương quốc Anh và Hoa Kỳ. Ứng dụng tại chỗ cũng đã gây ra bệnh bạch cầu, ban đỏ và viêm da tiếp xúc dị ứng.

Khi uống, liều gây chết trung bình (LD50) của hydroquinone là 300 đến 1.300 mg/kg ở loài gặm nhấm và chó, và 42 đến 86 mg/kg ở mèo. Độc tính trên hệ thần kinh (dễ bị kích động, run, co giật, hôn mê) và tử vong đã được chứng minh khi sử dụng liều 1.300 mg/kg trong thời gian ngắn ở chuột.

Trong khi lá uva ursi không gây ung thư, hydroquinone có thể gây ung thư. Một liều chiết xuất lá dâu tây được khuyến cáo cho con người điều trị hàng ngày (420 mg dẫn xuất hydroquinone được tính là arbutin khan) giải phóng hydroquinone tự do trong nước tiểu ở mức độ tiếp xúc tối đa là 11 mcg/ kg trọng lượng cơ thể mỗi ngày. Tuy nhiên, liều tiếp xúc hàng ngày, dưới mức đó có nguy cơ không đáng kể đối với con người, là 100 mcg/kg.

Độc tính đối với bào thai đã được ghi nhận ở con của những con chuột được cho ăn arbutin 400 mg/kg. Tuy nhiên, không có tác dụng nào đối với sinh sản đực hoặc cái hoặc độc tính với bào thai ở chuột được cho ăn tới 100 mg/kg arbutin.

Biên dịch từ: https://www.drugs.com/npp/uva-ursi.html