Ăn khoai tây có béo không? Chế độ ăn kiêng với khoai tây có hiệu quả không?
Ngày cập nhật
BS.CKI TRƯƠNG VĨNH THÁI
Đã kiểm duyệt ngày 08/03/2024
Chuyên khoa: Đa khoa-Nội tổng quát-Thận tiết niệu
1. Chế độ ăn kiêng với khoai tây là gì?
Theo chia sẻ của nhiều người, ăn khoai tây không những không béo mà còn hỗ trợ giảm cân. Có một chế độ ăn kiêng với khoai tây rất phổ biến mà nhiều người áp dụng vì cho rằng có thể giúp giảm tới 0,45 kg mỗi ngày, chỉ bằng cách không ăn gì ngoài khoai tây trong ba đến năm ngày. Chế độ này có từ năm 1849 nhưng mãi đến khi Tim Steele xuất bản cuốn sách “Potato Hack: Weight Loss Simplified” vào năm 2016 thì mới thực sự được biết đến rộng rãi.
Trong cuốn sách này, Steele gợi ý rằng khoai tây là “thực phẩm giảm cân tốt nhất từng được phát minh”. Tác giả cho rằng rằng đây là loại rau củ hỗ trợ tăng cường hệ miễn dịch, cải thiện sức khỏe đường ruột rất tốt, đồng thời cung cấp nhiều chất dinh dưỡng và năng lượng cho cơ thể, duy trì trạng thái no lâu cũng như giảm cơn thèm ăn cực kỳ hiệu quả nên giúp giảm cân nhanh chóng.
Ngoài ra, Penn Jillette cũng đã xuất bản cuốn “Presto!:How I Make Over 100 Pounds Disappear.” (tạm dịch: Presto: Tôi đã giảm 45kg như thế nào?) Trong đó mô tả rằng chế độ ăn kiêng của Jillette không có gì ngoài khoai tây trong 2 tuần đầu tiên và sau đó, anh đã giảm được 8 kg. Mặc dù những tác giả đó cho rằng chế độ ăn kiêng với khoai tây giúp họ giảm cân đáng kể, tuy nhiên, cần lưu ý rằng, cho đến hiện nay, vẫn chưa có nghiên cứu khoa học nào chứng minh cho điều này.
2. Vậy thực tế ăn khoai tây có béo không?
Như đã đề cập ở trên, chưa có nghiên cứu khoa học nào công bố chính thức rằng khoai tây có thể giúp bạn giảm cân, cũng như đưa ra chế độ ăn kiêng với khoai tây. Tuy nhiên, dựa theo thành phần dinh dưỡng, khoai tây có thể giúp giảm cân vì chứa rất ít calo. Có nghiên cứu đã chứng minh rằng chế độ ăn kiêng hạn chế calo có thể hỗ trợ giảm cân hiệu quả (1, 2). Trong khoảng 0,9–2,3 kg khoai tây chỉ chứa 530–1.300 calo, ít hơn nhiều so với lượng calo trung bình cần phải tiêu thụ mỗi ngày của một người trưởng thành (3).
Khoai tây có lượng carb cao, tuy nhiên carbohydrate trong khoai tây là loại phức hợp rất ít calo và giàu chất xơ nên bạn sẽ không sợ bị béo khi ăn quá nhiều khoai tây.
Hơn nữa, khoai tây còn chứa hợp chất ức chế proteinase 2 nên có thể làm chậm quá trình tiêu hóa và giảm cảm giác đói. Đồng thời, đây là thực phẩm rất giàu chất xơ nên có thể hạn chế cảm giác đói và giữ cho cơ thể no lâu hơn.
Mặc dù chế độ ăn kiêng với khoai tây giúp giảm cân hiệu quả trong thời gian ngắn, nhưng không phải là giải pháp an toàn nếu kéo dài liên tục. Khoai tây rất bổ dưỡng, nhưng không đầy đủ các chất dinh dưỡng mà cơ thể cần. Hơn nữa, chế độ ăn ít calo đã được chứng minh là làm chậm quá trình trao đổi chất và giảm khối lượng cơ bắp của bạn. Ví dụ, khoai tây thiếu vitamin B12, canxi và kẽm (3).
Ngoài ra, bạn vẫn có thể tăng cân trở lại nếu quay lại chế độ ăn uống thông thường (4, 5, 6). Chính vì vậy, tốt nhất bạn vẫn nên cân nhắc theo một chế độ ăn uống cân bằng, bao gồm đa dạng các loại trái cây và rau quả, ngũ cốc nguyên hạt… để giảm cân nhưng không ảnh hưởng đến sức khỏe.
3. Một số nguyên tắc ăn kiêng với khoai tây
Có rất ít hướng dẫn chi tiết để bạn thực hiện chế độ ăn kiêng với khoai tây một cách thích hợp và khoa học. Hơn nữa, còn có vô số thực đơn và lộ trình ăn kiêng khác nhau mà không ít người đã áp dụng và truyền tai nhau. Trong cuốn sách của mình, Tim Steele đã đưa ra một số nguyên tắc cơ bản mà bạn có thể tham khảo như sau:
- Nguyên tắc 1. Chỉ ăn khoai tây nấu chín và bảo quản trong ba đến năm ngày.
- Nguyên tắc 2. Hãy ăn khoảng 0,9 – 2,3 kg khoai tây mỗi ngày.
- Nguyên tắc 3. Không ăn bất kỳ loại thực phẩm nào khác, kể cả gia vị và đồ ăn kèm trong mỗi bữa ăn, chẳng hạn như sốt cà chua, bơ, phô mai.
- Nguyên tắc 4. Bạn có thể ăn muối, tuy nhiên, tốt nhất là nên hạn chế.
- Nguyên tắc 5. Nếu khát, chỉ nên uống nước lọc, trà hoặc cà phê đen không đường.
- Nguyên tắc 6. Không nên tập thể dục nặng, thay vào đó, hãy tập các bài tập hoặc vận động nhẹ nhàng.
- Nguyên tắc tắc 7. Dùng các loại thuốc bạn vẫn thường sử dụng theo đúng chỉ định của bác sĩ, tuy nhiên, không nên sử dụng bất kỳ loại thực phẩm chức năng nào nếu không được kê đơn.
Tuy nhiên, có một số chế độ ăn kiêng với khoai tây nhẹ nhàng hơn. Chẳng hạn, trong cuốn “The DIY Spud Fit Challenge: A How-To Guide To Tackling Food Addiction With The Humble Spud”, Andrew Taylor cho rằng bạn vẫn có thể sử dụng các loại thảo mộc, gia vị không béo khi chế biến khoai tây. Và điều quan trọng chính là phương pháp nấu ăn, khoai tây chiên hoặc chế biến quá kỹ không nên có trong thực đơn ăn kiêng.
4. Một số lợi ích khi ăn kiêng với khoai tây
Chế độ ăn kiêng với khoai tây mang lại cho bạn khá nhiều lợi ích, chẳng hạn như:
- Cung cấp nguồn vitamin và khoáng chất dồi dào cho cơ thể: Khoai tây chứa rất nhiều loại vitamin và khoáng chất thiết yếu, chẳng hạn như vitamin C, kali, folate và sắt (7).
- Thực đơn rất dễ xây dựng: Theo những nguyên tắc ăn kiêng với khoai tây như trên, bạn có thể thấy việc xây dựng thực đơn cho chế độ ăn kiêng này khá dễ thực hiện, chỉ cần ăn khoai tây trong 3 đến 5 ngày và không ăn các loại thực phẩm khác là được.
- Không tốn nhiều chi phí: Khoai tây là một thực phẩm có giá thành rẻ và dễ mua, nên bạn sẽ không mất nhiều chi phí khi thiết lập chế độ ăn kiêng với loại rau củ này.
- Cung cấp chất xơ cho cơ thể: Khoai tây là nguồn cung cấp chất xơ rất dồi dào. Các nghiên cứu cho thấy chế độ ăn bổ sung nhiều chất xơ giúp thúc đẩy đường ruột khỏe mạnh, hoạt động tốt, ngăn ngừa béo phì, bệnh tim và tiểu đường loại 2 (8, 9, 10, 11).
5. Một số nhược điểm khi ăn kiêng với khoai tây
Có những nhược điểm đáng kể khi chỉ sử dụng khoai tây làm nguồn thực phẩm duy nhất trong chế độ ăn kiêng giảm cân, bao gồm:
5.1 Đây là chế độ quá khắt khe với cơ thể
Để thực hiện được chế độ ăn kiêng này, bạn sẽ phải rất khắt khe với cơ thể. Thực sự rất khó khăn nếu bạn đang ăn uống bình thường mà lại đột ngột chuyển sang chế độ ăn chỉ có khoai tây và kéo dài trong 3 đến 5 ngày. Cơ thể lúc này chưa thể thích nghi với chế độ ăn mới và có thể khiến bạn thèm ăn nhiều hơn, đặc biệt là bị thu hút bởi các loại thực phẩm không lành mạnh và mất kiểm soát lượng thức ăn tiêu thụ mỗi ngày (12, 13, 14).
5.2 Thiếu chất đạm, chất béo và các chất dinh dưỡng thiết yếu khác
Như những chia sẻ ở trên, khoai tây không thể đáp ứng tất cả nhu cầu dinh dưỡng của cơ thể. Một củ khoai tây có kích thước trung bình chỉ cung cấp khoảng 4 gam protein và hầu như không có chất béo (3). Và dù khoai tây chứa nhiều vitamin và khoáng chất, chẳng hạn như kali, vitamin c và sắt, nhưng lại chứa ít các chất như canxi, vitamin a và một số loại vitamin b (3).
Vì chế độ ăn kiêng với khoai tây chỉ nhằm mục đích giảm cân nhanh chóng và cấp tốc trong vòng 3 đến 5 ngày, nếu kéo dài, cơ thể bạn sẽ bị thiếu hụt chất dinh dưỡng (15).
5.3 Giảm khối lượng cơ đáng kể
Chế độ ăn ít calo với khoai tây tiềm ẩn nguy cơ khiến bạn giảm đi khối lượng cơ và giảm mỡ đáng kể. Một nghiên cứu cho thấy rằng 18% trọng lượng giảm được của những người hấp thụ ít calo là từ khối lượng cơ nạc (16). Ngoài ra, một số nghiên cứu chỉ ra rằng nếu bạn ăn ít calo thì có thể bổ sung protein để giúp hạn chế tình trạng mất cơ, tuy nhiên khi ăn kiêng với khoai tây, bạn vừa tiêu thụ ít calo vừa không thể cung cấp nguồn protein chất lượng cao cho cơ thể (17, 18).
5.4 Vẫn có nguy cơ tăng cân trở lại
Khi thực hiện chế độ ăn kiêng với khoai tây, quá trình trao đổi chất và đốt cháy calo sẽ diễn ra chậm hơn (19). Các nghiên cứu cho thấy rằng tình trạng này có thể kéo dài rất lâu sau khi bạn kết thúc chế độ ăn kiêng (20). Và điều này vô tình khiến quá trình giảm cân lâu dài trở nên vô cùng khó khăn. Đó cũng là lý do chính khiến các nhà nghiên cứu đưa ra thông tin rằng hơn 80% người ăn kiêng với khoai tây, sau khi ngừng chế độ này sẽ có thể tăng cân trở lại (21).
Tóm lại, khoai tây có thể hỗ trợ giảm cân hiệu quả, tuy nhiên điều này vẫn chưa có nghiên cứu khoa học nào xác thực chính xác. Việc ăn kiêng với khoai tây để giảm cân mang lại một số lợi ích nhất định cho cơ thể nhưng cũng tiềm ẩn khá nhiều nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe. Bạn nên cân nhắc khi áp dụng chế độ ăn kiêng này nhé.
Các thông tin trên chỉ mang tính chất tham khảo, không thể thay thế chẩn đoán y khoa. Nếu bạn có những vấn đề về sức khỏe cần được tư vấn, liên hệ đội ngũ Bác sĩ của chúng tôi thông qua HOTLINE hoặc ứng dụng MEDIGO.
Trải nghiệm ngay các tiện ích trên ứng dụng chăm sóc sức khỏe từ xa MEDIGO. Tải App TẠI ĐÂY.
Đánh giá bài viết này
(1 lượt đánh giá).Thông tin và sản phẩm gợi ý trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể. Xem thêm